İlişki Dinamikleri: Mahşerin Dört Atlısı

İletişimin Zehirli Baharatları; Mahşerin Dört Atlısı

‘ Yemeği sen mi yaptın, hayret başımıza taş yağacak ! ’

‘ Bencilin tekisin ’

‘ Sorun bende değil, sana cevap vermeyeceğim’

 

Yukarıda yer alan ve benzeri cümlelerin partnerler arasında bir sorunu dile getirmek, anlamak ve anlaşılmak üzere kurulan cümleler olduğunu varsaydığımızda bu cümlelerin işlevselliği hakkında neler söyleyebiliriz ?

İlişki içerisinde yaşanan sorunlar partnerler arasında tartışmalara sebep olabilir. Tıpkı bir yemeğin içine katılan baharatların tadı etkilemesi gibi tartışma içinde kullanılan cümleler de anlaşılmayı etkilemektedir.

Peki sizin ilişkilerdeki iletişim diliniz nasıldır ? Gottman araştırmalarına göre ilişkileri yıkıcı hale getiren iletişimde dört zehir bulunmaktadır;

Mahşerin Dört Atlısı !   

• Eleştiri

Kişinin sorun olarak gördüğü durumu suçlayıcı, genelleyici ve etiketleyen ifadeler ile belirtmesidir.

‘Sen anlayışsızsın’

‘Bana her zaman yetersiz hissettiren duygusuz birisin’

‘Senin yüzünden mutsuz bir ilişkimiz var’

Sorun sende* duruşu sergileyen eleştiri, söz konusu olan durumun anlaşılmasını gölgeleyerek kişide savunma ihtiyacını oluşturabilir.

Eleştirinin panzehiri;

Ben* dili kullanılarak durum,duygu ve ihtiyaçların belirtilmesidir.

 ‘Bana değer vermiyorsun, umursamazsın’

 ‘Konuşurken telefonla ilgilendiğinde beni dinlemediğini düşünüyorum ve değersiz hissediyorum. Sohbet ettiğimiz zamanlarda daha fazla göz teması kurmana ihtiyacım var.’ 

• Savunma

 Kişinin söz konusu olan durum ile ilgili sorumluluk almak yerine;

• Karşı suçlama yaparak
• İhtiyacı yok sayan ve hali hazırda söz konusu ihtiyacı karşılayan davranışlar yaptığını ifade ederek ve
• ‘ Ben buyum’ duruşu ile ihtiyaca kapalı bir tutum sergileyerek gerçekleşir.

       ‘ Sen kendini mükemmel mi sanıyorsun ’

       ‘ Kendi yaptıklarına dön bak önce ’

Savunmanın Panzehiri;

Karşı taraftan gelen etkiyi minimun düzeyde de olsa kabul etmek ve sorumluluk alma becerisidir.

                     ‘Konuşurken telefonla ilgilendiğinde beni dinlemediğini düşünüyorum ve değersiz hissediyorum. Sohbet ettiğimiz zamanlarda daha fazla göz teması kurmana ihtiyacım var.’ 

                       ‘Telefona baktığım zamanlar oluyor bundan sonra bu konuda dikkat edeceğim.’  

• Aşağılama

Kişinin her konuda kendini partnerinden üstün görmesidir.

Küçümseme, göz devirme, alaycı cümleler ve partnerinin taklidini yapan davranışlar ile kendini gösterir.

      ‘Bir işi de düzgün yaptığın görülmedi’

            ‘Terfi almak kim sen kim..’ 

          Aşağılamanın Panzehiri;

         Uzun vadede ilişki içerisinde aşağılamayı tamamen çıkarmaktır.

Partneri takdir etmek ve destekleyici bir tutum sergilemektir.

 

         ‘Bir işi de düzgün yaptığın görülmedi’

 

         ‘Neleri başardığına şahit oldum bu konuda zorlansan da başaracağını düşünüyorum ve yanındayım’ 

• Duvar Örme

   İletişimdeki kopukluk halidir. Tartışma esnasında dinleyen tarafın hiçbir şekilde tepki vermemesi ile kendini gösterir ve partneri sorun ile baş başa bırakır.

Duvar Örmenin Panzehiri;

Tartışma sırasında duvar örme fizyolojik uyarılmanın ve yıkıcı duyguların artması ile kendini gösterebilir.

Kısa bir açıklama ile tartışmaya mola verilmesi ve rahatlama egzersizlerine yer verilmesidir.

 

‘Şu an çok öfkeliyim konuşmaya ara vermeye ihtiyacım var.’

 

Psk. Merve Akkaya