Aile içi Tartışmalar Çocuğun Ruh Sağlığını Bozar mı?
Birey doğduğu aile ile hayatı öğrenir. Ailenin kuralları, tutum ve davranışları bireyin hayata dair ilk tecrübelerini oluşturur. Hayatın içinde karşılaşacağı her şeyi önce burada deneyimler. Nasıl yemek yenmesi, nerede nasıl giyinmesi, başkalarıyla iletişime geçerken nelere dikkat etmesi gerektiğini önce ailesinden öğrenir. En önemlisi ilişki kurma şeklini, bu ilişkiyi kurarken önemli olan noktaları, vermesi gereken tavizleri, çizmesi gereken sınırları öğrenir. Hal böyleyken aile içi tartışmalar çocuk için bir gözlem olayıdır.
İki farklı bireyin bir hayatı paylaşırken her zaman aynı fikirde olmasını beklemek çok doğru ve sağlıklı olmaz. Ancak bu tartışmaların nasıl yaşandığı ve nasıl çözüme ulaştığı çocuk için önemlidir. Çocuk tartışma sırasında anne babasının tavrını, tutumunu ve davranışlarını gözlemler. Daha sonrasında benzeri bir durumla karşılaştığında da diğer bütün olaylarda yaptığı gibi ailesinden öğrendiği davranışları sergiler.
Peki tartışma nasıl olursa çocuk için olumsuz sonuçlar doğurmaz?
Tartışmaların yıkıcı değil yapıcı olması çocuk için olumsuz sonuçlar çıkarmayacağı gibi olumlu davranışlarının da pekişmesine destek olur.
Yıkıcı tartışmalar nasıl olur?
Tartışma sırasında sesler yüksektir. Seçilen sözler sert ve ağırdır. Taraflar birbirini suçlayan bir dille ya da sen dili ile konuşur. tartışmaların amacı çözüme ulaşmak değildir. Sık sık aynı tartışmalar tekrar eder. Çocuk bu süreçte kendini tehlikede hissedebilir ve bu sebeple kaygılı olabilir. Tartışma çıkmasın diye arabulucu davranışlarını arttırabilir. Sorunların kaynağı olarak kendini görebilir. Günlük hayatında yaşadığı diğer zorluklarla baş ederken de evdeki bu ortamı anımsayarak tepkiler verebilir.
Yapıcı tartışmalar nasıl olmalıdır?
Tartışma sırasında kullanılan kelimeler özenlidir. Ses tonu normal seviyelerdedir. Taraflar birbirini suçlamadan ben dili ile konuşur. Çatışma, çözüme ulaşarak sona erer. Bu çözüm her zaman anlaşmak ya da aynı noktada buluşmak anlamına gelmez. Bazı konuların ortak bir yerde bitmesi mümkün değildir. Böyle zamanlarda tarafların birbirinden zaman istemesi ve bu süreçte kendi açılarından bu olay için değiştirebilecekleri noktaları keşfetmeleri ve bunları konuşmak için başka bir zamanda tekrar bu konuyu gündeme getirmeleri önemlidir. Çocuk bu süreçte anlaşmazlıkların doğal ve yönetilebilir olduğunu öğrenir.
Tartışmaların çocuklar üzerindeki etkisini azaltmak için onlara tartışmaların doğal olduğunu öğretebilirsiniz. Kavga etmek yerine iletişim kurmanın avantajlarını gösterebilirsiniz. Tartışmaları çocukların yanında çözüme ulaştırabilirsiniz. Çocuğun duygularını paylaşmak için teşvik edin ve ona anlayışla yaklaşın.
Aslında çocuklar anlaşmazlık yaşandığında değil, çözülmeyen ve kırıcı çatışmalardan zarar görür. Yapıcı tartışmalar mutlu çocuklar.
Psk. Bengisu Özkan
